Cuối tháng 3/1931, Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương đã triệu tập Hội nghị toàn thể lần thứ II tại Sài Gòn, dưới sự chủ toạ của Tổng bí thư Trần Phú. Hội nghị đã đề ra những nhiệm vụ cấp bách và tǎng cường thành phần công nhân trong Đảng. Cũng tại Hội nghị này, nhận thấy vai trò của lực lượng thanh niên trong sự nghiệp cách mạng nên đã đề ra quyết định “Cần kíp tổ chức ra Cộng sản thanh niên Đoàn” và chỉ thị cho các tổ chức Đảng ở các địa phương quan tâm đến việc xây dựng tổ chức Đoàn thanh niên. Từ đó Đoàn Thanh niên cộng sản Đông Dương ra đời.

Qua các giai đoạn của Cách mạng, tổ chức này trải qua các tên gọi như:

- Từ 1931 - 1936: Đoàn TNCS Việt Nam, Đoàn TNCS Đông Dương

- Từ 1937 - 1939: Đoàn Thanh niên Dân chủ Đông Dương

- Từ 11/1939 - 1941: Đoàn Thanh niên phản đế Đông Dương

- Từ 5/1941 - 1956: Đoàn Thanh niên cứu quốc Việt Nam

- Từ 25/10/1956 - 1970: Đoàn Thanh niên Lao động Việt Nam

- Từ 2/1970 - 11/1976: Đoàn Thanh niên Lao động Hồ Chí Minh

- Từ 12/1976 đến nay: Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh

 Ngày 26/3 trở thành ngày vẻ vang của tuổi trẻ Việt Nam, của Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh quang vinh.

Đoàn TNCS HCM  là tổ chức chính trị – xã hội lớn nhất của thanh niên Việt Nam. Tổ chức này do Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập, lãnh đạo và rèn luyện

Ngay từ khi mới ra đời, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đoàn đã phát huy được vai trò xung kích, với những tấm gương đoàn viên hy sinh, chiến đấu để hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ của Đảng, xứng đáng là cánh tay đắc lực và là đội dự bị của Đảng.

90 năm cống hiến và trưởng thành dưới ngọn cờ của Đảng quang vinh và Bác Hồ kính yêu, tổ chức Đoàn và tuổi trẻ nước ta đã xây đắp nên những truyền thống vẻ vang, đó là:

- Truyền thống yêu nước nồng nàn, gắn bó thiết tha, trung thành tuyệt đối với Đảng, với nhân dân, với chế độ XHCN

- Truyền thống của đội quân xung kích cách mạng, dám đón lấy những nhiệm vụ nặng nề, dám đi đến những nơi khó khăn, gian khổ, dám suy nghĩ sáng tạo… để hoàn thành nhiệm vụ được giao.

- Thực hiện lời dạy của Bác Hồ: “Đâu cần thanh niên có, việc gì khó thanh niên đi đầu”, thế hệ trẻ nước ta luôn nêu cao tinh thần hăng hái sẵn sàng xung phong đến những nơi Tổ quốc cần, dù đó là biên cương hay hải đảo, dù công việc đó là mới mẻ hay khó khăn

- Truyền thống hiếu học, ham hiểu biết để tự mình nâng cao trình độ chính trị, văn hóa, khoa học kỹ thuật, quản lý và quân sự… say mê sáng tạo trong hoạt động thực tiễn, để cống hiến cho sự nghiệp của dân tộc và của Đảng.

Nhiều thập kỷ đã trôi qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, đã xây dựng nên truyền thống vẻ vang của Đoàn, tuyệt đối trung thành với sự lãnh đạo của Đảng, hết lòng phục vụ nhân dân; Dũng cảm trong chiến đấu, luôn học tập lao động hết mình để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam.

Trải qua 10 kỳ Đại hội, tổ chức Đoàn luôn hoàn thành xuất sắc sứ mệnh mà Đảng, Bác Hồ kính yêu và nhân dân giao phó, động viên lực lượng hùng hậu thanh niên xung kích cách mạng, viết nên huyền thoại và tô thắm thêm truyền thống vẻ vang của tuổi trẻ Việt Nam anh hùng.

Phát huy truyền thống vẻ vang, hào hùng của Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, trong những năm qua đoàn thanh niên Chi đoàn Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ luôn phát huy tinh thần vì cộng đồng với rất nhiều hoạt động phong phú như: tặng quà cho các cháu thiếu nhi có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, thăm hỏi gia đình chính sách; tổ chức nhiều hoạt động cho con em viên chức trong đơn vị; ra quân làm vệ sinh, trồng thêm cây xanh, bảo vệ môi trường; hiến máu nhân đạo… Đặc biệt, trong tình hình dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, Đoàn thanh niên đã đến động viên và tặng quà cho chốt kiểm soát dịch Covid-19 trên địa bàn tỉnh Điện Biên.

Đây là những hoạt động có thiết thực và ý nghĩa nhằm thể hiện tình cảm, quyết tâm của đoàn viên, thanh niên trong đơn vị. Đồng thời, qua đó nâng cao nhận thức cho đoàn viên, thanh niên về lịch sử hào hùng của Đảng Cộng Sản Việt Nam, khẳng định niềm tin sắt son của tuổi trẻ đối với Đảng; tạo môi trường thuận lợi để đoàn viên, thanh niên thể hiện tinh thần tiên phong, bản lĩnh, sáng tạo, xung kích, tình nguyện xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, luôn hoàn thành xuất sắc sứ mệnh mà Đảng, Bác Hồ kính yêu và nhân dân giao phó, là lực lượng hùng hậu thanh niên xung kích cách mạng, viết nên huyền thoại và tô thắm thêm truyền thống vẻ vang của tuổi trẻ Việt Nam anh hùng.