Phối hợp với các chiến trường trong nước và nước bạn, đặc biệt là mặt trận Lào là một trong những nhiệm vụ quan trọng trong Đông Xuân 1953 - 1954, tiền đề để chuẩn bị cho chiến dịch Điện Biên Phủ, trong đó phải kể đến những chiến thắng quan trọng của quân giải phóng Pa-thét Lào
Cuối tháng 12/1954, công cuộc chuẩn bị cho chiến dịch Điện Biên Phủ đi vào giai đoạn cao trào. Trong khi các đơn vị, lực lượng lần lượt hành quân lên Điện Biên Phủ, thì tại các mặt trận phối hợp trong nước ta giành được thành tích to lớn, giải phóng được nhiều vùng đất đai, tiêu diệt nhiều sinh lực địch. Về phía Lào, Quân giải phóng Pa-thét Lào đã trưởng thành vượt bậc, đại thắng trên nhiều mặt trận, giáng cho địch những đòn nặng nề.
Ngày 22/12/1953 Quân đội Giải phóng Pa-thét Lào đã mở một cuộc tấn công lớn vào mặt trận Thà khẹt. Trong ba trận liên tiếp, cánh thứ nhất quân giải phóng Pa-thét Lào đã tiêu diệt toàn bộ Tiểu đoàn Âu phi An-giê-ri số 27, 1 đại đội của Tiểu đoàn Âu phi số 2 (thuộc trung đoàn Ma rốc số 1), 3 đại đội trọng pháo 105mm, bọn địch còn lại hoảng hốt chạy về Thà khẹt. Cánh quân thứ 2 đánh vào 1 tiểu đoàn Âu phi thuộc trung đoàn Ma rốc số 4 đóng ở bản Na-phao khiến địch bỏ chạy. Quân giải phóng Pa-thét Lào lập tức truy kích 30km tiêu diệt và bắt sống nhiều lực lượng địch. Tất cả các đồn, trại của địch ở khu vực Thà khẹt tan hoang, xác địch chết ngổn ngang. Tổng cộng trong 3 ngày chiến đấu, quân giải phóng Pa-thét Lào đã tiêu diệt và bắt sống 2.200 địch, thu 1 trọng pháo 105mm mới nguyên, 35 xe vận tải, 10 xe kéo đại bác và rất nhiều vũ khí quân trang quân dụng, toàn tỉnh Thà khẹt được giải phóng.
Ở mặt trận Trung Lào, đường số 9 là đường chiến lược quan trọng nhất của địch ở miền Trung Đông Dương dài 320km chạy từ bờ biển tỉnh Quảng Trị xuyên qua Đông Hà, lao Bảo (Việt nam) qua Mường Phin, Đồng Hến cho đến tỉnh lỵ Savanakhet (thuộc Trung Lào) và đến bờ sông Mê koong giáp biên giới Lào - Thái Lan. Sau đại bại tại Thà khẹt, địch ra sức củng cố con đường này, điều động từ Bắc, trung và Nam bộ Việt nam đến đây 8 tiểu đoàn cơ động. Trọng điểm phòng ngự của địch là trường bay Sê nô cách tỉnh lỵ Savanakhet 30km về phía Đông Bắc và một số vị trí khác tại Đường số 9 cũng được tăng cường.
Đêm 08, rạng 09/01/1954, quân giải phóng Pa-thét Lào đã tấn công mạnh cánh quân địch ở phía Đông Bắc Savanakhet, tiêu diệt đại đội nhảy dù ngụy số 3, bắt sống trên 100 tên trong đó có tên tiểu đoàn trưởng và một số sĩ quan khác, thu nhiều súng liên thanh và súng trường. Đến 14 giờ chiều cùng ngày, một bộ phận quân địch có cơ giới, pháo binh yểm hộ từ trường bay Sê nô tiến lên phía Bắc để sục sạo. Quân giải phóng Pa-thét Lào đã tấn công cánh quân này ở phía Bắc Sê nô, tiêu diệt gần 1 đại đội địch thuộc tiểu đoàn nhảy dù thuộc địa 1 BPC. Trong số bị tiêu diệt có 2 tên quan ba và 2 tên quan hai, thu được 5 đại liên và trung liên, 1 số tiểu liên, súng trường và 4 máy vô tuyến điện.
Ngày 31/1/1954 quân giải phóng Pa-thét Lào đã mở cuộc tấn công lớn vào phòng tuyến của địch nối liền Luông pha bang và Điện Biên Phủ. Trải qua 4 ngày chiến đấu, đến ngày 03/02/1954 (tức ngày 1 tết âm lịch của ta) đã tiêu diệt khoảng 16 đại đội địch, một phần quan trọng của 6 tiểu đoàn địch phòng thủ và cướp phá trong vùng này. Trong số bị tiêu diệt có toàn bộ Tiểu đoàn Lê Dương thứ 2 thuộc trung đoàn thứ 3, tên chỉ huy trưởng, chỉ huy phó và nhiều tên quan ba, quan tư bị bắt hoặc bắn chết. Ngoài ra có các đại đội thuộc tiểu đoàn ngụy Lào chính quy thứ 2, tiểu đoàn ngụy Lào chính quy thứ 4, tiểu đoàn ngụy lào chính quy thứ 5, thiểu đoàn ngụy Lào thứ 1 và 1 tiểu đoàn Thái ở Điện Biên Phủ vừa mới chuyển sang. Hiện nay trên các nẻo đường dọc sông Nậm Hu, súng ống địch vứt ngổn ngang, bọn tàn binh ngụy và Âu phi chạy vào rừng bị đói, lục tục ra hàng. Trải qua mấy ngày chiến đấu, quân giải phóng Pa-thét Lào đã liên tiếp giải phóng Mường Khoa, Mường Ngòi, đánh chiếm trường bay Nậm Bắc, giải phóng Paknga, Pakseng. Như vậy cả vùng lưu vực sông Nậm Hu đi từ Điện Biên Phủ cho đến gần Luông pha bang dài trên 200km theo đường thẳng đã được giải phóng. Vùng này nối liền với căn cứ địa Sầm Nưa của Thượng Lào và khu Tây Bắc của Việt nam. Nhân dân dọc sông Nậm Hu năm ngoái đã được giải phóng ở nhiều nơi đã được phát động tham gia kháng chiến, có những nơi có phong trào cách mạng từ 5, 6 năm nay hết sức vui mừng đón tiếp bộ đội giải phóng nhất là khi họ bị địch bắn, giết cướp phá, lòng căm thù lên cao cực độ. Nhân dân các bản đã trở lại làm ăn. Các cơ quan chính quyền Pa-thét Lào, các bộ đội địa phương Pa-thét Lào, Nhân dân già, trẻ, gái, trai đang ra sức ủng hộ bộ đội, kêu gọi tàn binh ra hàng, không khí phấn khởi lan tràn khắp vùng giải phóng.
Như vậy ở chiến trường Pa-thét Lào, quân giải phóng đã tiêu diệt 5.900 tên địch, thu nhiều vũ khí các loại, đáng kể có 4 đại bác 105mm, 54 ô tô, phá hủy 125 xe khác. Vùng tự do được mở rộng tới gần 10 vạn km, dân số gần 11 triệu người. Những vùng mới được giải phóng liền tiếp với hậu phương rộng lớn vủa Việt Nam là Tây Bắc, Khu 4, Liên khu 5. Hình thái quân sự ở Pa-thét Lào đã chuyển sang 1 cục diện mới. Trước chiến dịch Sầm Nưa địch đóng trên toàn cõi nước Lào, sau những thất bại này địch ở Thượng Lào đã bị dồn lại ở mấy vị trí lớn như Luông pha bang, cánh đồng Chum, xiêng Khoảng, Viên Chăn. Bộ phận địch còn lại ở Phông xa ly và bản Hu sai bị cô lập, ở trung và hạ Lào địch bị dồn lại thành 1 tuyến dài dọc đường số 13 và sông Mê Kong.
Thắng lợi của Nhân dân Pa-thét Lào đồng thời cũng là thắng lợi chung của Nhân dân 3 nước Đông Dương, tạo điều kiện thuận lợi cho quân dân Việt Nam trên các chiến trường tiêu diệt nhiều địch, giành nhiều thắng lợi.
Chiến sự phát triển, Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ của địch đang dần rơi vào thế bị cô lập, trơ trọi không khác kiểu ở Nà Sản là mấy, đã cho thấy khả năng thua tiếp ở Điện Biên Phủ của Pháp đang dần thấy rõ./.