Không trực tiếp tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ, nhưng đồng chí Sùng Phái Sinh là anh hùng dân tộc tiêu biểu trong phong trào cách mạng khu Tây Bắc thời kỳ kháng chiến chống Pháp, được Nhà nước phong tặng danh hiệu anh hùng lực lượng vũ trang Nhân dân năm 1956 và nhiều danh hiệu cao quý khác.
Sinh năm 1915 tại vùng đất Pú Nhung, Tuần Giáo, một trong những cái nôi cách mạng của tỉnh Lai Châu, Sùng Phái Sinh sớm bộc lộ tinh thần yêu nước, chiến đấu để bảo vệ quê hương. Từ năm 1949 đến năm 1954, đồng chí luôn đi đầu trong các phong trào giết giặc lập công, là một trong những chiến sĩ đầu tiên của đội du kích xã Pú Nhung, hoạt động mạnh tại địa phương quê hương đồng chí với nhiều nhiệm vụ như: vận động Nhân dân, tuyên truyền giác ngộ đồng bào, vạch rõ âm mưu của giặc chia rẽ giữa các đồng bào dân tộc, xây dựng khối đoàn kết giữa các bản làng; tổ chức lực lượng chiến đấu bảo vệ tài sản, tính mạng của bà con dân bản; lúc khác lại dũng cảm mưu trí một mình vẫn kiên quyết chống lại địch. Trên cương vị là một chỉ huy, đồng chí Sùng Phái Sinh đã biết linh hoạt vận dụng những điểm mạnh của đội quân mình, lợi dụng địa hình địa thế trên địa bàn và khéo léo vận dụng nghệ thuật lấy ít đánh nhiều của ông cha ta trong chiến đấu và chiến thắng kẻ thù xâm lược.
Tháng 9 năm 1951, trong bốn lần địch càn vào xã cướp thóc, ngô, gạo của dân, thì có tới ba lần chỉ có một mình Sùng Phái Sinh. Không hề sợ hãi, đồng chí đã chủ động đánh địch ngay từ khi chúng chưa vào tới bản, bắn chết 10 tên, khiến chúng sợ hãi phải rút chạy. Lần thứ tư, chúng huy động 300 quân từ ba hướng càn vào xã; Sùng Phái Sinh báo cho cán bộ và Nhân dân tạm lánh, còn mình khôn khéo lợi dụng rừng cây, di chuyển cả trên ba hướng, lúc nấp, bắn, toán địch này, lúc bắn toán địch kia, kéo chúng lại gần nhau. Sau khi bắn chết 3 tên, bắn bị thương nhiều tên và quan sát thấy đội hình địch có biểu hiện rối loạn, bắn lẫn nhau, đồng chí nhanh nhẹn lẩn vào rừng. Chúng bắn nhau loạn xạ một hồi, rồi tưởng lực lượng ta đông nên xô nhau bỏ chạy về đồn. Qua bốn lần tự động đánh địch, đồng chí đã xây dựng được lòng tin của Nhân dân, nhiều thanh niên xung phong vào đội du kích đánh giặc giữ làng.
Tháng 2 năm 1952, địch lên cướp phá ở khu vực Thuận Châu, Sơn La, Sùng Phái Sinh chỉ huy tổ du kích diệt 4 tên tại chỗ, buộc chúng phải rút. Ngày hôm sau chúng lên 150 tên, thấy lực lượng địch đông, đồng chí cho chiến sĩ rút, còn mình ở lại luồn rừng, lợi dụng núi cao, khe đá, ẩn nấp bắn tiêu diệt 7 tên, trong đó có tên quan ba chỉ huy, em trai tên vua Mèo phản động Đèo Văn Long, làm địch hoang mang, tháo chạy.
Cuối năm 1952, Sùng Phái Sinh dẫn bộ đội đến bao vây đồn Tuần Giáo. Khéo léo vận động, đồng chí gọi hàng được 25 tên địch, tạo điều kiện cho bộ đội chiếm đồn không tốn một viên đạn. Sau đó Sùng Phái Sinh còn chỉ huy du kích về bản Phênh Pi và Tênh La truy quét bọn tàn binh, bắt sống một lính Pháp, buộc nó khai nơi cất giấu súng đạn, lấy được 60 khẩu súng và nhiều đạn dược.
Năm 1953, địch rút chạy khỏi Nà Sản, Sùng Phái Sinh chỉ huy du kích xuyên rừng, đón đường, vây bắt được 20 tên giặc.
Bằng những vũ khí thô sơ, tự tạo như cung nỏ, tên thuốc độc, bẫy đá, súng tự chế, Sùng Phái Sinh đã nhiều lần khiến địch khiếp sợ, bỏ chạy và giết được nhiều địch. Có những lúc khó khăn, gian nguy, mất liên lạc với cấp trên, đồng chí ăn rau, củ rừng thay cơm, ngày đêm xuyên rừng đi tìm cho kỳ được cán bộ, bắt lại liên lạc để tiếp tục hoạt động. Đồng chí đã vận động, xây dựng được cơ sở cách mạng ở 16 bản, giáo dục tinh thần tương trợ lẫn nhau và lập được 50 tổ sản xuất, xây dựng quan hệ tốt đẹp giữa dân tộc Mèo và dân tộc Thái, được bà con tin yêu.
Trong những năm tháng hoạt động cách mạng, Sùng Phái Sinh đã làm tốt công tác xây dựng cơ sở kháng chiến trên quê hương mình, là người con ưu tú của mảnh đất Lai Châu, tấm gương điển hình về lòng yêu nước, ý chí chiến đấu, biết vượt lên chính mình chịu đựng gian khổ, một lòng một dạ tin tưởng, đi theo và chiến đấu hết mình để bảo vệ quê hương đất nước, hòa bình dân tộc.
Đồng chí Sùng Phái Sinh đã được tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng nhất, 2 lần là Chiến sĩ thi đua của Quân khu Tây Bắc. Khi được phong danh hiệu anh hùng lực lượng vũ trang Nhân dân năm 1956, đồng chí Sùng Phái Sinh đang là xã đội trưởng Pú Nhung, là anh hùng thời kháng chiến chống Pháp duy nhất của tỉnh Lai Châu (cũ). Hiện nay tên đồng chí Sùng Phái Sinh được đặt cho một con đường của thành phố Điện Biên Phủ.
Đảng bộ, quân và dân xã Pú Nhung cũng được vinh dự đón nhận danh hiệu “Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân” do Chủ tịch nước phong tặng ngày 31/7/1998.