Di sản văn hóa là tài sản vô giá được hun đúc qua hàng nghìn năm lịch sử, kết tinh trí tuệ, bản lĩnh của cộng đồng 54 dân tộc Việt Nam. Những giá trị vật thể và phi vật thể ấy đã làm nên bản sắc độc đáo của dân tộc, nuôi dưỡng tinh thần yêu nước, ý chí tự cường và đóng góp quan trọng vào sự nghiệp dựng nước, giữ nước của Nhân dân ta.
Ngay sau khi giành được độc lập, Đảng và Nhà nước ta đã đặc biệt quan tâm đến công tác bảo tồn di sản. Ngày 23/11/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh số 65/SL - văn bản pháp lý đầu tiên về việc bảo tồn cổ tích, xác định rõ: “Việc bảo tồn cổ tích là công việc rất quan trọng và rất cần thiết cho công cuộc kiến thiết nước Việt Nam”. Mặc dù ngắn gọn, Sắc lệnh đã thể hiện sâu sắc quan điểm của Nhà nước về ý nghĩa của việc bảo vệ di sản; đến nay, những tư tưởng này vẫn mang giá trị lý luận và thực tiễn sâu sắc.
Xuất phát từ ý nghĩa đó, ngày 24/02/2005, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 36/2005/QĐ-TTg, lấy ngày 23/11 hằng năm là Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam. Đây là dịp tôn vinh di sản văn hóa dân tộc, nâng cao ý thức trách nhiệm, niềm tự hào của đội ngũ những người làm công tác bảo tồn; đồng thời động viên toàn dân tích cực tham gia bảo vệ và phát huy giá trị di sản trong giai đoạn phát triển mới của đất nước.
Luật Di sản Văn hóa năm 2001 và các văn bản sửa đổi, bổ sung tiếp tục khẳng định rõ quan điểm của Nhà nước: Bảo vệ và phát huy giá trị di sản nhằm nâng cao đời sống tinh thần của Nhân dân và góp phần phát triển kinh tế - xã hội; khuyến khích các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước tham gia vào công cuộc bảo tồn di sản.
Trong những năm gần đây, Việt Nam đã có nhiều đóng góp nổi bật cho công tác bảo tồn di sản văn hóa của thế giới. Năm 2013, Việt Nam được bầu vào Ủy ban Di sản thế giới với sự tín nhiệm cao của các quốc gia thành viên Công ước.
Đặc biệt, ngày 23/11/2024 - đúng Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật Di sản văn hóa (sửa đổi). Đáng chú ý, Điều 8 của Luật quy định ngày 23 tháng 11 hằng năm là Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam, khẳng định ý nghĩa và vị trí đặc biệt của di sản trong đời sống dân tộc. Việc hoàn thiện các văn bản quy định chi tiết thi hành Luật cùng hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa được triển khai đồng bộ, khoa học. Đây là bước tiến quan trọng, đáp ứng những yêu cầu cấp bách từ thực tiễn, góp phần gìn giữ, tôn vinh và lan tỏa những giá trị văn hóa truyền thống của đất nước trong giai đoạn mới.
Hưởng ứng 20 năm Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam, Bảo tàng Chiến thắng Điện Biên Phủ đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực, gắn công tác chuyên môn với nhiệm vụ bảo tồn và phát huy giá trị lịch sử về Chiến thắng Điện Biên Phủ, cụ thể:
- Tuyên truyền, giới thiệu các di sản văn hóa tiêu biểu của tỉnh Điện Biên, quảng bá hình ảnh vùng đất - con người Điện Biên, tiềm năng và thế mạnh của địa phương nhằm thu hút đầu tư, phát triển du lịch.
- Tuyên truyền kết quả nổi bật của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc tỉnh trong công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa, đặc biệt là những thành tựu sau khi thực hiện mô hình chính quyền 2 cấp.
- Giới thiệu những đổi mới trong hoạt động của Bảo tàng, đặc biệt là công tác trưng bày, triển lãm, giáo dục, phục vụ khách tham quan; công tác gìn giữ và phát huy giá trị tài liệu, hiện vật, tranh Panorama “Chiến dịch Điện Biên Phủ”.
- Tổ chức và tuyên truyền các hoạt động Kỷ niệm Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam năm 2025 trên các kênh truyền thông của Bảo tàng (Trang thông tin điện tử, Fanpage) và của ngành; Tăng cường đăng tải, chia sẻ bài viết, video clip về công tác bảo tồn và hoạt động đổi mới của Bảo tàng trên các nền tảng mạng xã hội; Tuyên truyền trên màn LED tại khu vực đón tiếp khách tham quan.
- Lồng ghép nội dung tuyên truyền Di sản Văn hóa trong công tác thuyết minh, hướng dẫn nhằm giới thiệu sâu sắc hơn các hoạt động giáo dục, trưng bày, triển lãm tương tác tới đông đảo du khách.
- Tổ chức gặp mặt, ôn lại truyền thống nhân kỷ niệm 20 năm Ngày Di sản văn hóa Việt Nam, tạo không khí đoàn kết, gắn bó, lan tỏa tinh thần yêu nghề, trân trọng di sản văn hóa.
Kỷ niệm 20 năm Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam (23/11) là dịp để mỗi người dân thêm tự hào về truyền thống văn hóa dân tộc, nâng cao trách nhiệm trong gìn giữ, bảo vệ và phát huy những giá trị di sản quý báu của cha ông. Bảo tàng Chiến thắng Điện Biên Phủ sẽ tiếp tục nỗ lực đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động, góp phần bảo tồn và lan tỏa giá trị lịch sử của Chiến thắng Điện Biên Phủ và di sản văn hóa của tỉnh Điện Biên đến với công chúng trong nước và quốc tế.