Trong tiến trình lịch sử dựng nước và giữ nước, người Việt Nam từ bao đời nay đã hình thành trong tâm thức của mình: Vua Hùng là vị Vua Thủy Tổ dựng nước. Vì thế, Giỗ Tổ Hùng Vương là ngày để cả dân tộc tưởng nhớ và tỏ lòng biết ơn công lao khai mở bờ cõi, tạo dựng hình hài đất nước của những vua Hùng.
Ngày Giỗ tổ Hùng Vương hay Lễ hội Đền Hùng là ngày hội truyền thống của người Việt Nam nhằm tưởng nhớ công lao dựng nước của các vua Hùng đã trị vì đất nước suốt hơn 2000 năm cho đến khoảng năm 250 trước Công nguyên. Năm 2007, Quốc hội chọn ngày mùng 10 tháng 3 Âm lịch hằng năm làm ngày giỗ tổ Hùng Vương. Dân gian ta có câu:
“Dù ai đi ngược về xuôi
Nhớ ngày giỗ Tổ mồng mười tháng ba”
Câu ca dao đậm đà tình nghĩa ấy đã đi vào tâm khảm thiêng liêng của mỗi người Việt Nam, một hình thức truyền khẩu cho truyền thống thờ cúng để mỗi người dân đất Việt từ bao đời nay coi ngày Giỗ Tổ Hùng Vương là sự tưởng nhớ, là sự trở về với cội nguồn của dân tộc. Đây là điểm hội tụ tâm linh, hội tụ bản sắc văn hóa và tinh thần đại đoàn kết dân tộc; là nguồn sức mạnh tinh thần giúp cho dân tộc Việt Nam vững vàng vượt qua mọi gian nan thử thách, đoàn kết, gắn bó keo sơn để chiến thắng mọi thiên tai và kẻ thù.
Truyền thống tôn thờ Hùng Vương là một hình thức biểu hiện mạnh mẽ nhận thức về lịch sử và sự đoàn kết của dân tộc Việt Nam, thể hiện lòng tự hào về cội nguồn quốc gia dân tộc, ý thức của người dân về lịch sử - ý thức sâu sắc như một minh triết được ông cha truyền lại cho đến ngày hôm nay.
Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương là biểu hiện cao nhất của Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên, thể hiện bản sắc văn hóa đặc trưng của cộng đồng người Việt Nam đó là lòng biết ơn đối với Hùng Vương và các bậc tiền nhân đã có công dựng nước.
Hướng về Ngày Giỗ Tỗ Hùng Vương và Lễ hội Đền Hùng năm 2021, với tấm lòng thành kính tri ân sâu sắc công lao to lớn của các Vua Hùng và các bậc tiền nhân đã có công dựng nước và giữ nước, lớp lớp thế hệ người Việt Nam nguyện đoàn kết một lòng, vượt qua mọi khó khăn, thách thức, nắm bắt thời cơ, vận hội, phát huy truyền thống lịch sử, văn hóa tốt đẹp hàng ngàn năm của dân tộc, nỗ lực phấn đấu xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập dân chủ, giàu mạnh.