Hoà chung trong không khí tưng bừng của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta đang ra sức thi đua, lập nhiều thành tích chào mừng kỷ niệm75 năm Ngày Cách mạng tháng Tám thành công (19/8/1945 - 19/8/2020) và Ngày Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (02/9/1945-02/9/2020), chúng ta cùng nhìn lại những mốc son chói lọi của mùa thu lịch sử năm 1945.

Cách đây 75 năm, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhân dân cả nước đồng loạt vùng dậy, tiến hành tổng khởi nghĩa, giành chính quyền. Cách mạng tháng Tám năm 1945 ở nước ta diễn ra trong hoàn cảnh vô cùng thuận lợi: Đầu năm 1945, Chiến tranh thế giới thứ hai đã đi tới những ngày cuối. Ở Châu Âu, ngày 09/5/1945, phát xít Đức bị tiêu diệt hoàn toàn và buộc phải đầu hàng không điều kiện. Ngày 14/8/1945, chính phủ Nhật tuyên bố đầu hàng Liên Xô và quân đội đồng minh vô điều kiện, chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc.

Do tận dụng tốt yếu tố tình thế, thời cơ cách mạng trên cơ sở chuẩn bị rất chu đáo về lực lượng, cuộc Tổng khởi nghĩa diễn ra rất nhanh chóng và đạt được thắng lợi rất lớn. Có thể điểm qua một số nét chính trong cuộc cách mạng tháng Tám như sau:

 * Phát lệnh Tổng khởi nghĩa

- Ngày 13/8/1945: Ủy ban khởi nghĩa toàn quốc được thành lập và ban bố “Quân lệnh số 1”, phát động Tổng khởi nghĩa trong cả nước.

- Từ 14/8 - 15/8/1945: Hội nghị toàn quốc của Đảng họp ở Tân Trào, quyết định tổng khởi nghĩa trong cả nước, giành lấy chính quyền trước khi quân Đồng minh vào.

- Từ 16/8 - 17/8/1945: Đại hội Quốc dân họp ở Tân Trào, tán thành chủ trương Tổng khởi nghĩa của Đảng, thông qua 10 chính sách của Việt Minh.

- Ngày 16/8/1945 giành thắng lợi ở Thái Nguyên - thắng lợi mở đầu cho cuộc Tổng khởi nghĩa.

* Giành chính quyền ở Hà Nội:

- Từ sau đảo chính Nhật – Pháp, không khí cách mạng ngày càng sôi sục.

- Ngày 15/8/1945: Mệnh lệnh khởi nghĩa về tới Hà Nội, phong trào chuẩn bị khởi nghĩa rất khẩn trương với nhiều hình thức: diễn thuyết công khai, truyền đơn, biểu ngữ.

- Ngày 19/8/1945: Một cuộc biểu tình lớn ở quảng trường Nhà hát thành phố do Mặt trận Việt Minh tổ chức, kêu gọi nhân dân đứng lên dành chính quyền - Bài Tiến quân ca vang lên.

- Sau đó là cuộc biểu tình đánh chiếm các công sở của địch, cuộc khởi nghĩa ở Hà Nội đã thắng lợi.

* Giành chính quyền trong cả nước:

- Từ ngày 14 đến ngày 18/8/1945: Đã có 4 tỉnh giành được chính quyền: Bắc Giang, Hải Dương, Hà Tỉnh, Quảng Nam.

- Dành chính quyền ở Huế (23/8), Sài Gòn (25/8).

- Từ ngày 19 đến ngày 28/8/1945: Đồng loạt các địa phương trong cả nước đứng lên giành chính quyền thắng lợi nhanh chóng và ít đổ máu.

- Ngày 30/8: Vua Bảo Đại tuyên bố thoái vị.

- Ngày 02/9/1945, tại quảng trường Ba Đình Hà Nội, thay mặt nhân dân cả nước Bác Hồ đọc bản “Tuyên ngôn độc lập”, trịnh trọng tuyên bố trước toàn thể thế giới và quốc dân đồng bào khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, đánh dấu thắng lợi hoàn toàn của Cách mạng tháng Tám. Bản tuyên ngôn khẳng định:

“… Nước Việt Nam đã gan góc chống ách nô lệ của Pháp hơn 80 năm nay, một dân tộc đã gan góc đứng về phía phe đồng minh chống phát xít mấy năm nay, dân tộc đó phải được tự do! Dân tộc đó phải được độc lập!

… Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập và sự thật đã thành một nước tự do, độc lập. toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy”.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn độc lập ngày 02/9/1945 (Ảnh: sưu tầm)

Cuộc mít tinh kết thúc bằng cuộc tuần hành vĩ đại trên các con đường phố rợp cờ đỏ sao vàng và hát vang tiếng hát Tiến quân ca.

Cách mạng Tháng Tám thành công là sự kiện vĩ đại trong lịch sử dân tộc Việt Nam. Nó đã phá tan hai tầng xiềng xích nô lệ của Thực dân Pháp kéo dài hơn 80 năm và của phát xít Nhật, đồng thời nó còn lật đổ chế độ phong kiến, lập ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa - một nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông Nam Á. Sự kiện này đã đưa nước ta từ một nước thuộc địa nửa phong kiến trở thành một nước độc lập, dân chủ cộng hòa, đưa nhân dân ta từ nô lệ trở thành người làm chủ đất nước, đưa Đảng ta từ một Đảng bất hợp pháp trở thành một Đảng cầm quyền trong cả nước.

Cách mạng tháng Tám đã mở ra một kỉ nguyên mới cho dân tộc ta - kỷ nguyên độc lập tự do và tiến lên chủ nghĩa xã hội, ghi thêm một trang oanh liệt nữa vào truyền thống đấu tranh chống ngoại xâm anh hùng bất khuất của dân tộc ta.

Cách mạng tháng Tám là kết tinh của tinh thần, ý chí tự lực tự cường, của trí tuệ con người Việt Nam, của truyền thống lịch sử và văn hóa Việt Nam. Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám là thắng lợi của Chủ nghĩa Mác - Lênin được vận dụng sáng tạo vào hoàn cảnh Việt Nam, là thắng lợi của tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối cách mạng đúng đắn, đầy sáng tạo của Ðảng ta, gắn độc lập dân tộc với chủ nghĩa xã hội, gắn sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, là thành quả rực rỡ của sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc.

Về mặt quốc tế, Cách mạng tháng Tám thắng lợi đầu tiên trong thời đại mới của một dân tộc tuy nhỏ bé nhưng đã tự giải phóng mình khỏi ách đế quốc thực dân. Thắng lợi đó cổ vũ mãnh mẽ tinh thân đấu tranh của nhân dân các nước thuộc địa và nửa phong kiến trên thế giới, đặc biệt là nhân dân Châu Á và Châu Phi.

Kỷ niệm 75 năm Ngày Cách mạng tháng Tám thành công (19/8/1945 – 19/8/2020) và Ngày Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (02/9/1945 – 02/9/2020), chúng ta càng hiểu rõ giá trị lịch sử, thực tiễn sâu sắc mà Cách mạng tháng Tám đã mang lại, nhận thức đầy đủ trách nhiệm của các thế hệ hôm nay và mai sau trong việc vận dụng và phát triển những bài học kinh nghiệm quý giá, những tư tưởng mang tầm thời đại của Cách mạng tháng Tám vào công cuộc đổi mới đất nước, phấn đấu vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa./.